خلاصه کتاب مساله حجاب شهید مطهری
تیترهای این کتاب به ترتیب عبارتند از:
- مقدمه مؤلف
- بخش اول : تاریخچه حجاب
- بخش دوم : علت پیدا شدن حجاب
- ریاضت و رهبانیت
- عدم امنیت
- استثمار زن
- حسادت
- عادت زنانگی
- بالابردن ارزش
- بخش سوم : فلسفه پوشش در اسلام
- بخش چهارم : ایرادها و اشکالها : حجاب و منطق
- حجاب و اصل آزادی
- رکود فعالیتها
- افزایش التهابها
- بخش پنجم : حجاب اسلامی
- استیذان
- آیات دیگر
- همسران پیغمبر
- حریم عفاف
- حدود پوشش
- بررسی
- چهره و دو دست ( وجه و کفّین )
- ادلّه موافق
- ادلّه مخالف
- سیره مسلمین
- ملاک
- روایت
- خواستگاری
- آیه « جِلباب » - شرکت زن در مجامع
- توصیه های اخلاقی
- نه حبس و نه اختلاط
- فتواها
- حس احتیاط
- کتمان یا اظهار؟
- دو مسأله دیگر
خلاصه کتاب مسئله حجاب شهید مطهری
تاریخچه حجاب:
بعضی ها فکر میکنن که حجاب فقط مختص اسلامه و قبل از اون در ملل دیگه وجود نداشته. جالبه بدونید که ابدا اینطور نیست! دوره های قبل از اسلام در سرزمین هایی مثل ایران، هند، یونان و ... حجاب و پوشش وجود داشته. حتی خیلی خیلی سختگیرانه تر از حجاب اسلامی! مثلا اگر دختری شوهر میکرد، دیگه نمیتونست پدرش یا برادرش رو ببینه عملا بهشون نامحرم محسوب میشد!
علل پیدا شدن حجاب:
این قسمت به دلایلی که حجاب پدید اومده میپردازه و به این اشاره میکنه که حجاب و پوششی که در اسلام تاکید شده آیا به خاطر همین دلایل بوده یا نه
1. رهبانیت
اینکه مرتاض های هندی رو میارن به ریاضت به این دلیله که با ریاضت ها میشه یه سری کمالات رو بدست اورد. در یه زمانی هم توی اروپا امیال جنسی خیلی خیلی بد و پلید شمرده میشد. به همین دلیل یه عده رفتن صحرا تا از این میل و شهوت دور باشن.
- تمایل بشر برای وصول به حقیقت
این تمایل در بعضی افراد فوق العاده شدید است و اگر با این عقیده ضمیمه گردد که کشف حقیقت از برای روح آنگاه حاصل میشود که بدن و تمایلات بدنی و جسمانی مقهور گردد، قهراً منجر به ریاضت و رهبانیت میگردد. به عبارت دیگر، این اندیشه که وصول به حق جز از راه فنا و نیستی و مخالفت با هوای نفس میسر نیست، علت اصلی پدیدآمدن ریاضت و رهبانیت است.
- آمیخته بودن لذات مادی به پارهای از رنجهای معنوی
بشر دیده است که همواره در کنار لذتهای مادی یک عده رنجهای روحی وجود دارد. مثلًا دیده است که هر چند داشتن ثروت موجب یک سلسله خوشیها و کامرانیهاست اما هزاران ناراحتیها و اضطرابها و تحمل ذلتها در تحصیل و در نگهداری آن وجود دارد. بشر دیده است که آزادی و استغناء و علوّ طبع خود را به واسطه این لذات مادی از دست میدهد؛ از این رو از همه آن لذات چشم پوشیده، تجرد و استغناء را پیشه خود ساخته است.
- محرومیت و شکست در موفقیت های مادی (خصوصا شکست عشقی)
روح بشر پس از این نوع شکستها انتقام خود را از لذتهای مادی بدین صورت میگیرد که آنها را پلید میشناسد و فلسفهای برای پلیدی آنها میسازد.
- افراط در خوشگذرانی و کامجویی
ظرفیت جسمانی انسان برای لذت محدود است. افراط در کامجویی و لذات جسمانی و تحمیل بیش از اندازه ظرفیت بر بدن موجب عکس العمل شدید روحی مخصوصاً در سنین پیری میگردد. خستگی، سرخوردگی به وجود میآورد.
2. عدم امنیت
در زمان قدیم بی عدالتی ها و ناامنی ها فراوان بود. اگر کسی خبردار میشد شخصی خانم خوشکلی در خانه داره، مالک اون خانم که هیچی مالک جون خودش هم نبود.
3. استثمار زن
میگن حجاب میتونه یادگار زمان هایی باشه که مرد سلطه جو خودش رو مالک زن میدونست و اینطوری خواست که نهایت بهره اقتصادی رو از زن ببره.
4. حسادت
دلیل دیگه حسادت مرد نسبت به بقیه مردها بود.
5. عادت زنانگی
قبلا این رسم بود که وقتی زنی حائض میشد، باید در یک اتاق میموند و از بقیه دور میشد. عملا حبس میشد در گاهی شهرها حتی باید از اون شهر خارج میشد. بعدها این گوشه گیری بیشتر شد تا اینکه زن خودش رو پوشاند.
6. بالابردن ارزش
و یه دلیل دیگه اینه که زن فهمید با پوشاندن زیبایی خودش مرد باید خیلی رویاپردازی کنه و تلاش بیشتری برای بدست اوردنش بکنه. اینطور ارزش خودش رو بالا برد و خودش رو از نگاه مردهای دیگه پوشاند.
حالا میریم سراغ اینکه اصلا فلسفه و دلیل پوشش در اسلام چی بوده
فلسفه پوشش در اسلام
قبل از اینکه فلسفه پوشش در دین رو بیان کنیم باید معنی کلمه حجاب رو بدونیم
خود کلمه حجاب به معنی پوشیدن و پرده هست.
اما آیا حجاب زن به معنی پرده هست؟
شهید مطهری بیان میکنه که در کتب قدیم خصوصا اصطلاح فقها از کلمه "ستر" که به معنی پوشش هست اسنفاده میشد و استفاده از کلمه حجاب نسبتا جدیده. بهتر میبود کلمه ستر عوض نمیشد چون اینطوری ممکنه یه عده اینطور برداشت میکنن که حجاب یعنی پرده و زن باید توی خونه پست پرده بمونه و از خونه بیرون نره.
اگر شما علاقه مند به خوندن نسخه کامل این کتاب هستین، میتونید به لینک زیر مراجعه کنید:
لینک کتاب مسئله حجاب شهید مطهری